Temat intercyzy od lat budzi wiele emocji. Dla jednych to praktyczne rozwiązanie, które pozwala zabezpieczyć majątek, dla innych – oznaka braku zaufania między przyszłymi małżonkami. Jedno jest pewne – intercyza to narzędzie prawne, które może pomóc w uniknięciu problemów finansowych w przyszłości. Nie zawsze jest konieczna, ale w niektórych sytuacjach warto rozważyć jej zawarcie.
Co to jest intercyza?
Intercyza to umowa majątkowa małżeńska, którą zawierają małżonkowie lub narzeczeni w celu określenia zasad dotyczących ich finansów i majątku. W polskim prawie domyślnym ustrojem majątkowym po zawarciu małżeństwa jest wspólność majątkowa – oznacza to, że wszystkie nabyte dobra (np. wynagrodzenie, nieruchomości, samochody) stają się wspólnym majątkiem obojga małżonków.
Podpisując intercyzę, można zmienić ten domyślny ustrój majątkowy i dostosować go do własnych potrzeb. Może to oznaczać zarówno całkowitą rozdzielność majątkową, jak i inne formy podziału majątku.
Rodzaje ustrojów majątkowych, które można ustalić w intercyzie:
- Rozdzielność majątkowa – każdy małżonek zarządza wyłącznie swoim majątkiem, a dochody i zobowiązania nie przechodzą na drugą stronę.
- Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – małżonkowie prowadzą odrębne finanse, ale w przypadku rozwodu mogą się rozliczyć tak, by wyrównać różnice w ich dorobku.
- Ograniczona wspólność majątkowa – określone składniki majątku są wspólne, a inne pozostają osobiste.
- Rozszerzona wspólność majątkowa – do wspólnego majątku mogą zostać włączone dobra, które normalnie byłyby traktowane jako osobiste (np. nabyte przed ślubem).
Kiedy można zawrzeć intercyzę?
Intercyzę można zawrzeć zarówno przed ślubem, jak i po ślubie.
- Intercyza przedmałżeńska – podpisywana przez narzeczonych przed zawarciem związku małżeńskiego. Zaczyna obowiązywać z chwilą ślubu.
- Intercyza po ślubie – umowa, którą małżonkowie mogą podpisać w dowolnym momencie trwania małżeństwa. W tym przypadku konieczne jest ustalenie, co stanie się z majątkiem zgromadzonym do momentu jej podpisania.
Niezależnie od terminu, każda intercyza musi być sporządzona w formie aktu notarialnego.
W jakich sytuacjach warto podpisać intercyzę?
- Jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą – intercyza może chronić drugą stronę przed ewentualnymi długami wynikającymi z prowadzenia firmy.
- Duża różnica w majątku partnerów – jeśli jedno z małżonków posiada znaczny majątek przed ślubem, intercyza może zapobiec jego podziałowi w przypadku rozwodu.
- Jedno z małżonków ma długi – jeśli jedna ze stron ma zobowiązania finansowe, intercyza pozwala drugiemu małżonkowi uniknąć odpowiedzialności za te długi.
- Plany inwestycyjne i nieruchomości – osoby inwestujące w nieruchomości czy inne aktywa mogą chcieć zabezpieczyć swoje interesy.
- Planowanie sukcesji majątkowej – intercyza może pomóc w uregulowaniu kwestii dziedziczenia i podziału majątku w przyszłości.
Jak zawrzeć intercyzę?
Podpisanie intercyzy wymaga wizyty u notariusza. Proces składa się z kilku kroków:
- Podjęcie decyzji – partnerzy muszą ustalić, jaki ustrój majątkowy im odpowiada.
- Wizyta u notariusza – sporządzenie aktu notarialnego.
- Opłata notarialna – koszt intercyzy zależy od wartości majątku i ustaleń, ale zazwyczaj waha się od kilkuset do kilku tysięcy złotych.
- Przechowywanie dokumentu – oryginał pozostaje u notariusza, a strony otrzymują odpis.
Intercyzę można również zmienić lub rozwiązać w trakcie trwania małżeństwa – wymaga to ponownej wizyty u notariusza.
Jakie są wady i zalety intercyzy?
Intercyza ma zarówno swoje zalety, jak i wady, dlatego przed jej podpisaniem warto dokładnie rozważyć wszystkie konsekwencje. Jedną z najważniejszych korzyści jest ochrona majątku przed ewentualnymi długami drugiego małżonka, co jest szczególnie istotne, gdy jedna ze stron prowadzi działalność gospodarczą lub ma zobowiązania finansowe. Dzięki intercyzie każdy z małżonków zachowuje pełną niezależność finansową, co oznacza, że może swobodnie dysponować swoimi dochodami i majątkiem bez konieczności uzyskiwania zgody drugiej osoby.
W przypadku rozwodu intercyza znacząco upraszcza kwestie podziału majątku, ponieważ od samego początku jest jasne, co należy do kogo. Z drugiej strony brak wspólnoty majątkowej może być odbierany jako brak zaufania i osłabienie poczucia jedności w związku, co dla niektórych par może stanowić psychologiczną barierę.
Intercyza: zabezpieczenie czy zbędna formalność?
Wiele osób błędnie zakłada, że intercyza jest jedynie „polisą na rozwód”, podczas gdy w rzeczywistości jej celem jest również ochrona finansowa w trakcie trwania małżeństwa. Przedsiębiorcy mogą dzięki niej uniknąć przenoszenia zobowiązań na współmałżonka, a osoby posiadające znaczny majątek rodzinny mogą zabezpieczyć jego przyszłość. Jednocześnie intercyza nie jest rozwiązaniem idealnym dla każdej pary – jeśli oboje małżonkowie mają podobne podejście do finansów i nie widzą ryzyka wynikającego z domyślnej wspólnoty majątkowej, jej zawarcie może okazać się niepotrzebne.
Bez względu na to, czy intercyza wydaje się atrakcyjna, czy budzi wątpliwości, warto przed jej podpisaniem skonsultować się z prawnikiem, który wyjaśni jej konsekwencje i pomoże dopasować treść umowy.
Jestem absolwentką Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Warszawskim oraz członkiem Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie. Posiadam ponad 10 letnie doświadczenie w branży prawniczej. Specjalizuje się w prowadzeniu spraw z zakresu prawa karnego oraz prawa cywilnego ze szczególnym uwzględnieniem prawa rodzinnego. Zajmuje się kompleksową obsługą zarówno osób indywidualnych, jak i firm.
