Zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych na czas trwania procesu – kiedy i jak złożyć wniosek?

W sprawach o alimenty czas ma ogromne znaczenie. Od momentu złożenia pozwu do ogłoszenia wyroku może minąć kilka miesięcy, a jeśli sprawa jest skomplikowana lub strony pozostają w konflikcie – nawet dłużej. Tymczasem dziecko potrzebuje środków do życia tu i teraz. Właśnie dlatego warto wystąpić z wnioskiem o zabezpieczenie roszczenia alimentacyjnego.

Czym jest zabezpieczenie roszczenia alimentacyjnego?

Zabezpieczenie to forma tymczasowej ochrony prawnej, która umożliwia uzyskanie środków na utrzymanie dziecka jeszcze przed zakończeniem procesu. W praktyce oznacza to, że sąd, po rozpatrzeniu wniosku, może zobowiązać drugiego rodzica do wypłacania określonej kwoty pieniędzy co miesiąc aż do czasu wydania wyroku.

odzyskanie zaległych alimentów

Podstawa prawna i możliwości złożenia wniosku

Zgodnie z art. 730 k.p.c., zabezpieczenie można uzyskać w każdej sprawie cywilnej. W przypadku spraw o alimenty, kluczowe znaczenie ma art. 753 k.p.c., który wskazuje, że podstawą zabezpieczenia jest uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Nie trzeba udowadniać roszczenia, jak w przypadku ostatecznego wyroku – wystarczy wykazać, że istnieje prawdopodobieństwo, że alimenty się należą.

Z wnioskiem można wystąpić:

  • razem z pozwem (np. o alimenty lub rozwód),
  • w każdym momencie trwania postępowania (wtedy jest osobnym dokumentem).

Jak sformułować wniosek o zabezpieczenie?

Wniosek stanowiący wyodrębnione żądanie w pozwie i może być sformułowany na przykład tak:

„Wnoszę o udzielenie zabezpieczenia roszczenia alimentacyjnego na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie pozwanego Jana Nowaka do łożenia na rzecz małoletniej Anny Nowak kwoty po 1000 zł miesięcznie tytułem alimentów płatnych, płatnych do 10-go dnia każdego miesiąca z góry do rąk matki małoletnich Powodów jako ich przedstawicielki ustawowej”

Wniosek nie podlega opłacie sądowej, niezależnie od tego, czy składasz go na początku, czy w toku sprawy.

Co należy uzasadnić?

Sąd nie rozpatruje wniosku automatycznie. Aby zabezpieczenie zostało przyznane, należy przekonać sąd, że roszczenie jest zasadne. Co trzeba uprawdopodobnić?

Pokrewieństwo lub obowiązek alimentacyjny

Należy wykazać, że pozwany jest rodzicem dziecka lub osobą zobowiązaną do łożenia na jego utrzymanie.

Potrzeby dziecka

Sąd musi otrzymać obraz rzeczywistych kosztów utrzymania dziecka. Warto przedstawić:

  • faktury za żywność, ubrania, leki,
  • rachunki za przedszkole, zajęcia dodatkowe,
  • potwierdzenie opłat mieszkaniowych itp.

Możliwości zarobkowe rodzica

Nie trzeba wykazywać konkretnych dochodów, wystarczy uprawdopodobnić zdolności zarobkowe rodzica, np. zawód, doświadczenie zawodowe, stan zdrowia, majątek.

Wkład drugiego rodzica w wychowanie

Jeśli drugi rodzic nie zajmuje się dzieckiem lub kontaktuje się sporadycznie, należy to wskazać. Sąd bierze pod uwagę, czy obowiązek alimentacyjny jest realizowany w formie osobistej opieki.

Jak sąd rozpatruje taki wniosek?

Wnioski o zabezpieczenie rozpoznawane są najczęściej na posiedzeniu niejawnym, czyli bez udziału stron. W praktyce oznacza to, że decyduje jakość argumentacji zawartej we wniosku – im lepiej uzasadniony, tym większe szanse na sukces.

Teoretycznie sąd powinien wydać postanowienie w ciągu tygodnia od złożenia wniosku. W praktyce termin ten bywa dłuższy, jednak warto podkreślić, że postanowienie o zabezpieczeniu jest natychmiast wykonalne, co oznacza, że można dochodzić jego realizacji zaraz po jego doręczeniu.

zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych

Sąd może również oddalić wniosek w całości. Dlatego tak ważne jest, by wniosek zawierał:

  • szczegółowe dane i argumentację,
  • załączniki potwierdzające potrzeby dziecka,
  • informacje o sytuacji finansowej obu stron.

Zabezpieczenie alimentów a ostateczna wysokość świadczenia

Wielu rodziców składających wniosek o zabezpieczenie alimentów zakłada, że kwota ustalona przez sąd na czas trwania postępowania będzie tożsama z kwotą alimentów. Tymczasem warto pamiętać, że postanowienie o zabezpieczeniu ma charakter tymczasowy i nie przesądza o wysokości alimentów zasądzonych na stałe. Sąd, rozpatrując wniosek, nie może przyznać kwoty wyższej niż wskazana przez uprawnionego, ale też nie musi przyznawać jej w pełni – decyduje na podstawie dostępnych informacji i przy uwzględnieniu przesłanek wynikających z art. 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Kiedy wygasa zabezpieczenie alimentów?

Choć postanowienie o zabezpieczeniu alimentacyjnym stanowi skuteczną podstawę do egzekwowania świadczeń, obowiązuje ono jedynie przez czas trwania postępowania. Zgodnie z przepisami, zabezpieczenie wygasa z mocy prawa po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu. 

Zabezpieczenie alimentów na czas trwania procesu – realne wsparcie w trudnym czasie

Wniosek o zabezpieczenie alimentów to narzędzie, które pozwala zadbać o dobro dziecka jeszcze przed ostatecznym rozstrzygnięciem sprawy. Nie wymaga opłaty, a jego złożenie jest stosunkowo proste. Kluczowe jest jednak solidne przygotowanie uzasadnienia i dołączenie odpowiednich dokumentów.

Dobrze przygotowany wniosek może realnie poprawić sytuację dziecka już na etapie trwania procesu.